Chàng tiên cá trả lời câu hỏi phóng vấn tạp chí biển Việt Nam về bảo tồn rái cá

Tiun là chàng tiên cá của tổ chức lặn biển thế giới PADI, hiện đang sống ẩn cư trong rừng đước để làm bảo tồn rái cá, loài vật giữ vai trò quan trọng nhất ở hệ sinh thái này. Chúng giúp cây đước sinh trưởng tốt để tạo ra khí oxy tươi gấp 5 lần các loại cây bình thường, nhưng nay rừng ngập mặn đối mặt với nguy cơ biến mất để làm đùng tôm nhân tạo, nhà máy xí nghiệp ven sông. Thử hỏi tương lai loài rái cá vuốt bé sẽ về đâu nếu chàng tiên cá cứ để yên như vậy?

 1. Anh làm công việc bảo tồn rái cá đã được bao nhiêu năm? Vì sao Tiun lại quyết định làm công việc này?

Giúp loài vật bảo vệ rừng ngập mặn không bị biến mất nên quyết định làm bảo tồn. Tôi đã mất 10 năm cho việc giải cứu rái cá, tái thả, gửi về các trung tâm, vườn quốc gia, tặng fans,...nhưng khi nhìn thấy rõ không ai làm việc này tốt hơn mình nên tôi lại cố gắng hơn, dọn luôn vào rừng đước sống chung với rái cá và chăm sóc nhiều loài vật khác nữa.

2. Trong quá trình bảo tồn rái cá, Tiun gặp phải những khó khăn gì?

Khó khăn chung của việc nuôi rái cá loài vật hệ thủy này làm thú cưng là dễ khiến chúng bị nhiễm bệnh chết vì ở trên bờ quá nhiều. Có nhiều người nhốt ở trong chuồng thường xuyên làm chúng ghẻ lỡ, rái cá thú cưng thường mất hoàn toàn kỷ năng sống phải bị lệ thuộc vào người, chủ muốn cho gì là phải ăn đó, hay dễ gặp tai nạn té lầu, ra đường bị xe đụng, bị chó cắn chết,...Còn Tiun bắt đầu nuôi rái cá từ năm 2012 đã vạch rõ mục tiêu bảo tồn là chăm sóc những con baby lớn rồi tái thả về tự nhiên. Chính vì điều đó mà đã gửi đi không biết bao nhiêu con rái cá cho những nơi không đủ năng lực bảo tồn. Càng bị thất bại, Tiun lại càng mua rái cá con chăm cho lớn rồi gửi đi, một trong những nơi Tiun quyên góp rái cá nhiều nhất là vườn quốc gia Cát Tiên, nhưng mỗi khi quay lại đây thì chả thấy con rái cá nào. Cái khó khăn của Tiun thật sự khi làm bảo tồn rái cá là mất cả chỉ lẫn chài cả 1 thập kỷ qua, tới khi mình tự làm trong rừng đước thì mới thành công, mà lại đang thiếu kinh phí duy trì việc bảo tồn. Nếu được ủng hộ thì mỗi người chỉ cần 1 cọng lông trên lưng con bò thôi là Tiun sẽ làm rất tốt công việc này.

3. Nguồn kinh tế nào giúp Tiun duy trì việc bảo tồn rái cá?

Từng là công ty đi đầu trong việc thiết kế website và phần mềm ở Việt Nam với sự cộng tác của các chuyên gia từ tập đoàn Ogilvy ở Singapore, Tiun đã ký được nhiều hợp đồng lớn trị giá triệu đô, nhưng khi dùng hết cho việc giải cứu động vật, phóng sanh và trải nghiệm làm từ thiện, thì không bao nhiêu là đủ. Tới khi cơ hội mất dần, trùng dương sóng sau xô sóng trước thì Tiun cũng không còn đủ khả năng tài chính để duy trì việc cứu chúng sinh trong biển khổ chân thật bằng năng lực của mình nữa, phải nhờ cộng động bạn bè thế giới ủng hộ thôi. Nghĩ là làm ngay, nhưng khi kêu gọi được mấy người cơ chứ. Nếu biết tiết kiệm nghĩ cho bản thân và gia đình, như lời cha mẹ nói đừng chôn đời với mấy con thú thì giờ đã nở mặt nở mài với thiên hạ, chứ đâu phải ngay cả đứa con nít cũng xem thường. Vì tính cách thích cho đi để nhận gạch đá này, Tiun cũng may mắn có được phước báu vô lượng thọ, không thể bệnh tật như người thường, Covid-19 cũng chả ăn nhầm gì, nên có nhiều sức khỏe đi tới lui dựng video hành động trên Youtube kiếm tiền sống qua ngày và trang trải cho việc giải cứu và bảo tồn thú nguy cấp suốt thời gian qua. Đa số thú Tiun mua toàn là baby, nên có gửi đi tổ chức nào cũng không ai nhận, phải nuôi lớn rồi họ mới đồng ý. Thời gian công sức và tiền bạn không bao nhiêu là đủ.

4. Suốt quá trình bảo tồn rái cá, anh có từng muốn bỏ cuộc chưa? Nếu có thì lý do nào Tiun vẫn tiếp tục?

Nhờ quỷ thần còn thương xót nên chưa triệt lòng từ bi tột đỉnh của Tiun đến đường cùng, để dẫn lối đưa đường cho con cháu chư thiêng bồ tát ủng hộ từ tháng 8 năm 2022 đến nay, chứ trước đây Tiun toàn dùng tiền của mình để chăm sóc rái cá. Ước tính thu nhập của Tiun có công khai trên Social Blade, mấy bạn quan tâm có thể tham khảo. Hoặc việc Tiun đang là bậc thầy bơi lặn tiên cá của thế giới, nếu chịu đi dạy học quốc tế cũng không dưới $84,000 1 năm, sự hy sinh quá lớn trong rừng đước và phải trông chờ đồng tiền ủng hộ từ mạnh thường quân qua Patreon và người xem, đôi khi cũng khiến Tiun muốn té ngửa. Lý do khiến Tiun cứ tiếp tục là nghĩ đến tương lai đen tối của con em các bạn, mà muốn làm cho nó bừng sáng trở lại.

5. Anh nghĩ mình có thể tiếp tục việc bảo tồn rái cá đến khi nào?

Tiun tính làm cho tới khi có được những người bạn cùng chung chí hướng, biến thế giới trở thành nơi tốt đẹp hơn. Rừng ngập mặn sẽ không mất đi, chỉ cần ra đường là có thể nhìn thấy thú hoang dã chạy khắp nơi, rái cá nhìn đông nhiều như chuột cống ở các thành phố. Làm cho tới khi người ta không sợ thải chất độc xuống nước, các loài vật bình đẳng được yêu thương ngang với con người. Tiun đã dùng sức khỏe và trí tuệ của mình để tự làm mọi thứ đều không thành công, đều bị những người sống trong cảnh giới quỷ thần phá hủy rồi họ lại tự cho bản thân đang sống trong cảnh giới của tiên phật, coi mình là ông bà cha mẹ của muôn loài trong khi con muỗi còn sợ để bị nó cắn. Tiun thật sự chỉ có thể tiếp tục việc bảo tồn rái cá khi có đủ tiền để làm phương tiện giải cứu chúng sanh trong biển khổ thật sự này. Các loài vật đang đấu tranh giành lãnh thổ vì con người chiếm hết môi trường sống của chúng, ai cũng lo cho gia đình của mình trước tiên, thì ai lo cho sự sống của muôn loài. Việc các bạn đang làm khác với Tiun ở chỗ là đẩy tương lai của con em mình tới khổ đau mà không nhận ra, Tiun đang cố gắng sửa chữa lỗi lầm của nhân loại gây ra cho thiên nhiên và động vật. Thật khó để Tiun tiếp tục làm những công việc nguy hiểm trong rừng đước với thân thể phàm phu này, ngay cả mua 1 bộ đồ bảo hộ lao động chống nước cũng phải suy nghĩ đến việc của ảnh hưởng đến tiền thức ăn của thú không? Chẳng như hồi còn ngồi mát ăn bát vàng làm chuyên gia website, thích gì mua đó thật thoải mái nhưng nghĩ loại chỉ là đang tạo nghiệp, phải từ bỏ mới có được hôm nay. Tiun không bỏ cuộc vẫn đang cố gắng cho đến khi qua đời thì mới thôi làm bảo tồn rái cá ở cái vũ trụ này.

6. Bạn bè, gia đình và mọi người có ủng hộ Tiun làm việc này không?

Tất cả mọi người đã luôn ủng hộ Tiun theo cách riêng của họ, cả thế giới đang lắng nghe tâm sự của Tiun mỗi ngày qua kênh Youtube đây cũng là phương tiện giúp Tiun cho tất cả mọi người thấy đến lúc chúng ta phải chung tay góp sức cứu rừng ngập mặn ngay hôm nay. Khi băng đang tan nhanh ở hai đầu cực, rừng đước lại biến mất, rái cá không còn tồn tại, thế giới sụp đổ và loài người đang đứng trước diệt vong, mà nguy hiểm hơn thế nữa là tất cả phải chịu đọa địa ngục, đi vào đường ác đạo để trả nghiệp cho thế giới này ở thế giới khác. Nghĩa là tương lai bạn có cơ hội gặp lại Tiun nhưng mình vẫn làm thầy dẫn dắt chúng sanh thoát khỏi biển khổ thế gian còn bạn thì có thể làm rái cá hoặc con vật gì đó. Biến thế giới trở thành nơi tốt đẹp hơn không muốn thì chỉ có cộng nghiệp ôm nhau cùng chết thôi mấy bạn. Nơi này bình yên vì có tiên cá, quỷ thần không thể phán xét ngay, nếu Tiun đi rồi thử hỏi ai còn phước báu vô lượng thọ để độ thoát cho chúng sanh trong biển khổ chân thật này.

7. Công việc mỗi ngày để Tiun bảo tồn rái cá là gì?

Khuya banh mắt ra là phải cho thú ăn, thả rái cá con ra rừng, kiểm soát bầy đàn rái cá, trồng cây dọn rác, bố trí không gian sống cho rái cá vừa hòa hợp với người vừa ra vào thuận tiện trong tự nhiên. Một thân một mình chỉ có thể trông chờ vào tiền Youtube và ai thương tâm ủng hộ để nuôi thú, chứ thu nhập 1 tháng cũng gần 20 triệu nhưng toàn để thú ăn còn mình ăn khoai và xà lách, sang lắm được học viên dẫn đi ăn nhưng cũng phải trả tiền chứ, làm thầy mà lại lớn rồi ai lại để người ta nói nặng nhẹ mình sau lưng. Đến với khu bảo tồn trong rừng đước của Tiun là môi trường sinh thái tự nhiên, con người sống tử tế với rái cá thì nó tìm đến xin ăn, cư ngụ hoặc sinh sản, chứ không bắt nhốt vi phạm pháp luật mà cần phải xin nhà nước cấp phép nuôi làm bảo tồn. Các bạn cứ sống yêu thương loại vật tạo ra môi trường sống lý tưởng cho chúng thì chả cần bảo tồn làm chi, bước ra sân vườn là thấy mọi con vật mình yêu thích. Đây là cảnh giới của Phật Thích Ca muốn bạn hướng đến, nên ngài từ bỏ cuộc sống vật chất vô rừng làm bạn với muôn thú, nhưng bạn lại bắt chước theo 1 cách riêng của quỷ thần tạo ra đền đài nguy nga lộng lẫy để cung phụng cho cái tôi tội ác làm khổ chúng sanh của mình, hưởng hết đời này không đi làm quỷ thì cũng làm chuột giữ chùa, gác nhà thờ mà thôi. Tiun thương xót cho bạn nói ra lẽ chân thật, còn bạn nghĩ mình giỏi hơn thử hít 1 hơi nín thở hơn 5 phút được không là biết bản thân đang sống trong cảnh giới gì!

8. Rái cá có những tập tính như thế nào và có những điều gì đặc biệt cần lưu ý để bảo tồn chúng?

Loài vật này có tính xã hội như con người, chúng chỉ sống bầy đàn, nếu ở 1 mình hay bị tự kỷ, và đã đồng hành cùng nhân loại từ lâu, ở Việt Nam rái cá thường gắn liền với những truyền thuyết của vua chúa, chúng như 1 loài linh vật quan trọng phó tá các chân mệnh thiên tử của đất nước con rồng cháu tiên này. Bảo tồn rái cá thành công phải sống trong tự nhiên và bơi lội cùng chúng, như Tiun đã mất 10 năm mới có thể hiểu hết ngôn ngữ giao tiếp của chúng. Lưu ý quan trọng nhất là bảo tồn rái cá không phải nuôi chúng làm thú cưng trong tự nhiên, mà nó là giúp chúng tự lập với vai trò cân bằng hệ sinh thái rừng ngập mặn. Tiun ở đây với chúng để canh chừng chúng khỏi mối nguy hiểm từ săn trộm, lâm tặc, hoặc những người dân bản địa hiếu kỳ rất yêu thích làm thịt chúng. Việc các video Tiun công khai trên Tiktok là để mọi người hiểu hơn về vai trò quan trọng của rái cá mà dừng sát hại chúng ngoài tự nhiên.

9. Anh nghĩ mọi người đánh giá như thế nào về việc làm của anh?

Không nghĩ về đánh giá của mọi người, vì tùy theo sự nhận thức mà mỗi người sẽ có cách đánh giá khác nhau. Việc làm của Tiun chỉ có thể tiếp cận những người từng trải có kinh nghiệm thì mới cùng chung quan điểm, nên nghĩ về đánh giá theo kiểu 5 người 10 ý kiến thì mệt mỏi lắm. Ai thích thì ủng hộ, không thì thôi cũng không ảnh hưởng lớn tới việc làm của Tiun. Chẳng lẽ có người muốn hơn thua với người từ bỏ tất cả để sống trong rừng đước với thú hoang dã nữa sao? Nếu có thể đổi vị trí cho nhau, thì bạn tới đây làm thay Tiun, với kinh nghiệm 10 năm chăm rái cá Tiun cũng muốn truyền hết cho bạn, chỉ sợ bản không đủ bản lĩnh sức khỏe và kiên nhẫn để chịu ở cái nơi khỉ ho cò gáy không thấy bóng dáng hot girl nào, toàn bà già, phụ nữ có chồng, với mấy em nhỏ đáng thương đang thiếu tình thương cha mẹ mà muốn hủy diệt tất cả thiên nhiên xinh đẹp nơi đây. Tiun đang cố gắng làm để cho mọi người biết yêu thương muôn loài hơn thôi, có gì đâu mà xoắn hoài.

10. Chính quyền địa phương có ủng hộ và biết đến việc Tiun làm không?

Họ đã ủng hộ Tiun rất nhiều bằng cách yên lặng để cho làm, các anh chị làm quan chức nhà nước cũng khuyên, làm này kín thôi chứ công khai khó sống, kẻ xấu dòm ngó lại canh chừng chúng đến trộm thú. Một mặc khác họ cũng im lặng ủng hộ những kẻ phá rừng và săn trộm, vì thật sự không ai rãnh và dư thời gian lo nghĩ cho thú vật trong khi gánh nặng cha mẹ vợ con nheo nhóc ở nhà. Hiểu rõ công việc mình làm chủ yếu cần tiền thả thú là chính, chứ không cần chính quyền làm chi, nên cứ như vậy đi đỡ phiền.

Dành cả ngày chăm sóc động vật chắc chắn bạn không có thời gian cho bản thân, nhưng đây là thú trong sổ đỏ lại rất hung dữ không phải dạng vừa, Tiun mong muốn sẽ được cộng đồng quan tâm ủng hộ có thật nhiều tiền mới giải cứu được đất rừng ngập mặn và tạo ra môi trường sống bình yên cho tất cả muôn loài.